Jesteś tutaj:
  1. Start
  2. Patron Szkoły

Patron Szkoły

Generał Stanisław Dąbek 
patron naszej szkoły

 

gen. Stanisław Dąbek (1892-1939)

Stanisław Dąbek urodził się 28 marca 1892 roku w Nisku. Pochodził ze średnio zamożnej rodziny chłopskiej. Był synem Szczepana i Rozalii. Do gimnazjum uczęszczał w Lubaczowie, tam też mieszkał od 1900 roku. Ukończył seminarium nauczycielskie w Sokalu, a w 1911 roku rozpoczął studia na Uniwersytecie Lwowskim na kierunku prawniczym. W tym samym czasie, aby zapewnić sobie finanse niezbędne do życia i nauki, pracował, jako nauczyciel w Bóbrce. W 1914 roku ukończył austriacką szkołę oficerską w Baring, po ukończeniu szkoły oficerskiej walczył na froncie. W 1914 roku, po wybuchu I wojny światowej, trafił do austriackiego 34 pułku strzelców w Baring. W listopadzie 1918 roku wstąpił do wojska polskiego, jako żołnierz zawodowy, dowódca między innymi 14 i 8 pułku piechoty. W 1929 roku otrzymał awans na stopień pułkownika. Od roku 1928 do 1930 był komendantem szkoły podchorążych. W 1930 dowodził 7 pułkiem piechoty. Tym razem otrzymał stanowisko dowódcy. W dwa lata później został pułkownikiem, a po kolejnym dwuletnim okresie dowódcą 52 pułku piechoty. Wraz z jednostką stacjonował w Złoczowie. Aktualnie miejscowość ta znajduje się na Ukrainie. 23 lipca 1939 roku, dość niespodziewanie, został dowódcą Morskiej Brygady Obrony Narodowej. Następnie był dowódcą Lądowej Obrony Wybrzeża (w sumie około 18 000 żołnierzy). Podlegały mu wszystkie oddziały w rejonie Gdyni oraz Kępy Oksywskiej. 19 września 1939 roku stanął na czele grupy oficerów nowego sztabu i kompanii II morskiego pułku strzelców i stoczył na Babich Dołach ostatnią na Kępie Oksywskiej bitwę z Niemcami. Nazwisko jego - symbol kampanii wrześniowej - widnieje na tabliczce ulicy w centrum Oksywia.

Dowódca lądowej obrony wybrzeża, do 19 września 1939 roku dowodził resztkami polskich oddziałów na Oksywiu. W tym dniu pułkownik Dąbek z garstką pozostałych przy życiu 20 oficerów stanął do swej ostatniej walki, osobiście obsługując armatkę przeciwpancerną. Około godziny 17-tej wobec beznadziejnej sytuacji, wydał oddziałowi rozkaz zaprzestania walki, aby oszczędzić pozostałych przy życiu żołnierzy. Kiedy nie było już żadnych szans obrony i należało się poddać, Stanisław Dąbek ze słowami: „Niech żyje Polska”, strzałem z pistoletu odebrał sobie życie, wolał śmierć niż niewolę.

Szacuje się, iż w toku walk jego oddziały stoczyły ponad 100 różnych potyczek z wrogiem.

Po śmierci, w 1964 roku, awansowano go na generała brygady. Odznaczono Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari, Medalem Niepodległości, dwukrotnie Krzyżem Walecznych i Złotym krzyżem Zasługi. Pośmiertnie otrzymał też Order Krzyża Grunwaldu II klasy.

Jego ciało spoczęło w Gdyni-Redłowie. Na płycie nagrobnej w wyryto słowa pułkownika: „Pokażę wam, jak Polak walczy i umiera”.

Obrona Kępy Oksywskiej uważana jest za jeden z największych i najbardziej bohaterskich wyczynów polskich wojsk lądowych w czasie kampanii wrześniowej. Obok Westerplatte i Helu obrońcy Kępy Oksywskiej zajmują znamienite miejsce w historii batalii o polskie wybrzeże.

Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 1 nosi imię pułkownika Stanisława Dąbka. Uroczystość nadania imienia odbyła się 25.05.1985 roku. W biografii Stanisława Dąbka Nisko pojawia się tylko raz, jako miejsce urodzenia tego wielkiego patrioty, nieulękłego żołnierza i dowódcy.

Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 1 im. gen. Stanisława Dąbka w Nisku za swój hymn przyjęła „Pieśń o Generale, której słowa napisała nauczycielka języka polskiego była z-ca dyrektora p. Leokadia Rembisz.

 

 PIEŚŃ O GENERALE

Wykołysał go szum sosen 
dawnej Puszczy Sandomierskiej, 
nie znał wtedy jeszcze trudów 
drogi swej żołnierskiej. 

 

Po Bałtyku srebrne fale
do Niżańskich polnych wierzb, 
płynie pieśń o Generale

hołd młodzieńczych, wdzięcznych serc.


Gdy w tragiczne dni wrześniowe 
kraj zdeptało wrogie plemię, 
na Oksywiu ginął żołnierz
za ojczystą ziemię.


Polak walczy i umiera 
ale nie poddaje się, 
to są słowa bohatera 
który nie znał co to lęk.

NA GÓRĘ